Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3600, 4500 ve 5400 prim günü baz alınarak oluşturulan modellerle, belirli koşulları yerine getiren vatandaşlar daha erken emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Yaş ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için çeşitli gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için kısmi emeklilik şartları biraz daha zor. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik koşulları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu kadınların prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi özel hakları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.